'Ik voel niets...' - Praktijk Pascalle

Denk jij dat je niets voelt? - waarschijnlijk voel je meer dan je denkt...

“Wat voel je?” of “Wat neem je waar in je lijf?”, zijn vragen die ik regelmatig stel aan mijn cliënten. Niet zelden zie ik hen denken en krijg ik als antwoord: “Ik voel niets..” of “Ik weet niet wat ik voel”. Dát vind ik fascinerend, want: Wat is er altijd, is van grote invloed op alles wat er met en tussen mensen gebeurt én speelt een grote rol in de keuzes die we in het leven maken? Dat zijn: Emoties en gevoelens. En als die invloed dan zo groot is, hoe kunnen we emoties en gevoelens dan werkelijk voelen in ons lijf?

Om daar antwoord op te kunnen geven, moeten we eerst weten wat emoties en gevoelens nu precies zijn en waarom sommige mensen er zo ver van verwijderd zijn, dat ze denken niets te (kunnen) voelen.

Emotie geeft wijze raad...

Emoties zijn raadgevers. Ze geven informatie over hoe iets voor je is en hoe jij iets ervaart, zodat je je handelen hierop af kunt stemmen. Het zijn automatisch en onbewust optredende lichamelijke reacties. Ze beïnvloeden zaken als ademhaling, spierspanning, hartslagfrequentie, bloeddruk, circulatie en de werking van onze organen. Emoties overkomen je. Ken je dat, dat je opeens zit te snotteren bij een film, bij ‘All you need is love’ of bij een mooi muziekstuk? Dat bedenk je niet, dat gebeurt gewoon. Ook de nekharen die spreekwoordelijk overeind gaan staan bij acute boosheid, de brok in de keel als er zich verdriet voordoet of de vlinders in de buik bij verliefdheid zijn voorbeelden van lichamelijke reacties ten gevolge van emoties.

Hoe je de wijsheid voelt in je lijf..

Emoties doen wat met ons lijf, zonder dat we dit direct kunnen sturen. In het algemeen kun je 5 basisemoties onderscheiden: Bang, Boos, Blij, Bedroefd en Beschaamd. De emoties zijn heel verschillend en geven andere lichamelijke reacties. Er komt beweging: spieren en gewrichten gaan letterlijk bewegen (trillen, spierspanning opbouwen, verstarren, huilen, lachen). Daarnaast is er beweging van de inwendige organen (misselijkheid, maagpijn, obstipatie, diarree, verhoogde hartslag en ademhaling). Het woord emotie komt van ‘emovere’, wat letterlijk ‘naar buiten bewegen’ betekent.

Opvallend is, dat emoties vele malen sneller zijn dan ons rationele handelen. Met andere woorden: ze zijn er al voordat we ons er bewust van zijn. Pas als we voelen wat ze doen in ons lichaam, merken we ze op. Sommige mensen herkennen niet, of niet meer, naar welke emotie de lichamelijke reactie verwijst. Anderen willen de gevoelde emotie graag direct kunnen plaatsen, kunnen begrijpen.

Ik ben niet boos - ik ben geïrriteerd...

Gevoelens komen voort uit emoties. Het is de bewustwording en vertaling van emoties, zodat we kunnen verwoorden wat we voelen. Emoties dienen zich gelukkig niet altijd met dezelfde intensiteit aan. Als de emoties hevig zijn herkennen we ze met gemak. Maar als ze wat minder hevig zijn, wordt het lastiger om emoties te herkennen en te erkennen. Heken je bijvoorbeeld, dat je geïrriteerd bent? Irritatie komt voort uit de emotie boos. Irritatie geeft namelijk nagenoeg dezelfde lichamelijke signalen, hetzij in een mildere vorm. Irritatie is dus eigenlijk gewoon boos. Niet heel boos, maar wel boos. Datzelfde geldt voor de andere emoties. Voelt iets spannend? Dan raakt dat aan angst en iets is dus gewoon eng. Niet heel eng, maar wel eng. Als je iets jammer vindt raakt dat aan bedroefd en voel je verdriet. Je hoeft misschien niet te huilen, maar je kunt wel verdriet voelen. Emoties kunnen dus heel duidelijk en behoorlijk zwart/wit zijn. Het kan heel verhelderend zijn om gevoelens wat te kanaliseren en eenvoudiger te maken door deze terug te brengen naar een van de vijf basisemoties aan de hand van wat er voelbaar is in je lijf.

Ik kan er niets aan doen - of toch wel...

Emoties overkomen ons dus, maar kunnen we er dan wel iets mee? Jawel, de manier waarop je ermee omgaat, daar heb jij iets over te zeggen. We kunnen emoties wegdrukken, negeren, ontkennen of er laten zijn.

Wegdrukken, negeren en/of ontkennen kan heel functioneel zijn, vooral als er geen tijd en ruimte is om de emotie te doorleven. Dit kan jou als klein kind al aangeleerd zijn, om wat voor reden dan ook. Nu, als volwassene, kan je nog steeds geneigd zijn jouw emoties weg te drukken, omdat je dat als kind geleerd hebt. Ook zijn er situaties waarin we, ten onrechte, niet ons gevoel volgen en ondanks de waarschuwingen van ons lichaam blijven hangen in situaties die niet goed voor ons zijn. Dat komt, omdat wát we voelen niet altijd prettig is of omdat dit gevoel consequenties vraagt die we niet leuk vinden. We blijven er dan liever van weg of onderdrukken dit.

Toch lijkt het alsof ik helemaal niets voel...

Het volharden in het wegdrukken van emoties, kan tot gevolg hebben, dat je ook in situaties die juist wel goed voor je zijn, niet in staat bent om de emotie die hierbij komt, ten volste te doorleven. Je weet dan rationeel gezien wel dat iets leuk is, maar je kunt het niet echt meer voelen. Het lukt je niet meer om te genieten. Je kunt namelijk niet selectief wegdrukken. Wanneer je een gevoel wegdrukt omdat het te pijnlijk is, zal je ook minder geluk beleven.

Wegdrukken, negeren of ontkennen betekent niet dat de emotie weg is, de emotie is er namelijk altijd en zoekt altijd zijn weg naar buiten. Vergelijk het met een ballon die je onder water probeert te houden. Dit onder water houden kost kracht en vroeg of laat, komt de ballon toch boven water. Datzelfde gebeurt met emoties, soms pas vele jaren later. Dit kan in de vorm van lichamelijke of geestelijke klachten zijn (denk aan vermoeidheid, depressie, burnout, chronische (hoofd)pijn of gewoon niet lekker in je vel zitten). Lang weg gedrukte emoties kunnen ook boven komen drijven, als je je open kunt stellen voor hoe het van binnen met je is, in de veilige nabijheid van een haptotherapeut. Niet altijd is direct te plaatsen waar je emoties aan gelinkt zijn. Feit is dat ze er zijn. Het kan heel angstig zijn te ervaren wat dit in je lichaam doet. Kan je, dat wat er gebeurt, er gewoon even laten zijn? Niets meer en niets minder…

Er is hoop....

Je kan dus leren om anders met je emoties om te gaan. Je kunt je voor je emoties openstellen, ze bewust waarnemen en er gewoon even laten zijn. Je kan nadenken over wat je voelt en keuzes maken over wat je vervolgens doet.

Iedereen kán voelen...

Dus… Iedereen kán voelen. Emoties komen en gaan, als de golven van de zee. Emoties en gevoelens zijn er altijd en spelen een grote rol in de keuzes die we in het leven maken. Als haptotherapeut kan ik je stapje voor stapje helpen, je weer bewust te worden van wát er voelbaar is in jouw lijf. Wat speelt daar allemaal en hoe beïnvloedt dat, nu misschien onbewust, jouw dagelijks handelen? Knap je er van op of knap je er van af? Door hier zicht op te krijgen en dit te doorleven, komen voelen, denken en handelen (weer) in balans. Je blijft dicht bij jezelf, ervaart meer kwaliteit van leven en het stelt je in staat het optimale uit jezelf te halen. Klinkt mooi….is mooi.